Jednym ze źródeł zanieczyszczeń powietrza oraz źródeł hałasu w Polsce jest transport drogowy. Samochody osobowe odpowiadają za 60,7% wszystkich emisji CO2 z transportu drogowego w Europie[1]. Ograniczenie emisji szkodliwych substancji w tym zakresie jest możliwe poprzez zmiany w wyborze rodzaju transportu, np. wykorzystaniu transportu publicznego, roweru czy tzw. car-sharingu, czyli wspólnych przejazdów samochodem. Jednym z rozwiązań mających wpływ na ochronę środowiska jest także elektromobilność.

Na wyzwania związane z rozwojem elektromobilności odpowiada Electric Travelling oraz system ETPlanner. To międzynarodowy projekt badawczo-rozwojowy w programie ERANET CoFund Electric Mobility Europe, prowadzony od 2018 roku z partnerami zagranicznymi: Delft University of Technology (Holandia), Over Morgen (Holandia), Budapest University of Technology and Economics (Węgry), Saitec (Hiszpania), Factor CO2 (Hiszpania), DeustoTech (Hiszpania). Krajowym kierownikiem jest dr hab. inż. Grzegorz Sierpiński, prof. PŚ.

– Politechnika Śląska jako uczelnia badawcza kładzie wielki nacisk na współpracę z przemysłem, otoczeniem społeczno-gospodarczym, władzami samorządowymi. Naszą aktywność badawczą podzieliliśmy na sześć Priorytetowych Obszarów Badawczych. Jednym z nich są: inteligentne miasta i mobilność przyszłości – mówi prof. dr hab. inż. Bogusław Łazarz, Prorektor ds. Ogólnych. – Pięć projektów międzynarodowych z serii ERANET jest realizowanych na Wydziale Transportu i Inżynierii Lotniczej. Ich efekty dotyczą wdrażania ekologicznego transportu elektrycznego w miastach i podróżowania w sposób ekologiczny – dodaje.

Celem projektu jest wdrożenie i rozwój elektromobilności na obszarach miejskich i podmiejskich. – Planer umożliwi zaplanowanie trasy z punktu A do punktu B, określenie zużycia energii na trasie oraz zaplanuje możliwość doładowania w optymalnym punkcie ładowania. – wyjaśnia prof. Grzegorz Sierpiński. – Z jednej strony jest to promocja poruszania się samochodami elektrycznymi, co w przypadku Polski jest istotne ze względu na ustawę o elektromobilności  i paliwach alternatywnych. Z drugiej strony pokazuje, jak optymalne jest w danym momencie rozłożenie na obszarze miejskim stacji ładowania.

– Projekty międzynarodowe, związane ze  zrównoważonym transportem, elektromobilnością, inteligentnymi miastami, rozpoczęliśmy z partnerami zagranicznymi w roku 2014. Są realną odpowiedzią na zapotrzebowanie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii związane z rozwiązaniami inteligentnych miast. W ramach prac powstają różnego rodzaju narzędzia informatyczne służące do planowania tzw. zielonej podróży – podkreśla dr hab. inż. Piotr Folęga, prof. PŚ, Dziekan Wydziału Transportu i Inżynierii Lotniczej. – Mam wielką nadzieję, ze realizacja projektów pozwoli na poprawienie zagadnień związanych z odpowiedzialnym planowaniem z jak najmniejszym wpływem czynników szkodliwych na środowisko.

Platforma jest także bazą danych, łączącą informacje o różnych środkach transportu na terenie miasta. Jednym z elementów planowania podróży za pomocą ETPlanner będzie wybór kryteriów przejazdu: czasu, odległości, kosztu oraz emisji. System pomoże więc podróżującym poznać informacje o wpływie danego sposobu podróżowania na środowisko. Będzie dostępny w każdej chwili jako aplikacja na urządzeniach mobilnych.

– Planer jest adresowany do dwóch odbiorców – osób podróżujących i miast oraz instytucji, które mają wpływ na system transportowy. Podróżni mają wybór między różnymi środkami transportu – transportem zbiorowym, samochodem osobowym, samochodem elektrycznym, który jest najważniejszym elementem w związku z całą ideą projektu. Mogą wybrać też podróż rowerem i wykorzystanie łańcuchów podróży z uwzględnieniem systemów Park&Ride, Bike&Ride, a także przemieszczeń współdzielonych z wykorzystaniem wypożyczalni rowerów miejskich czy samochodów – mówi dr hab. inż. G. Sierpiński, prof. PŚ. – Car-sharing, w rozumieniu elektrycznych pojazdów, jest również uwzględniony. Może wpłynąć na przyszłą decyzję o zakupie samochodu elektrycznego. Korzystając z wypożyczonego samochodu, można nabyć doświadczenie, dowiedzieć się, jak funkcjonuje, i przekonać się do tego środka transportu.

Jak podkreśla dr hab. inż. G. Sierpiński, prof. PŚ, ETPlanner to platforma, która może być wykorzystana także jako baza danych, zbierająca informacje o potrzebach mieszkańców oraz podróżnych: – Każde zapytanie, które wpływa do planera, może być archiwizowane: skąd i dokąd chcemy podróżować, w jakim celu, jakimi środkami transportu. Ta informacja w postaci większej chmury danych może posłużyć poprawie funkcjonowania systemu transportowego w danym mieście i wskazać braki, które występują w danym czasie – mówi. – System daje możliwość priorytetyzacji różnych środków transportu na danym obszarze. Można tutaj zastosować dwojakie podeście. Miasto może narzucić konkretne ulice jako bardziej priorytetowe dla konkretnego środka transportu lub też konkretne obszary miejskie. Można to wykorzystać do wielu celów, np. po to, by zdefiniować strefę zieloną, na którą będą miały wstęp tylko samochody elektryczne, transport zbiorowy,  rowerzyści czy piesi. Można wykorzystać taką funkcjonalność do innych celów, np. bieżących sytuacji związanych z robotami drogowymi, by podróżujących nie kierować na te odcinki, które są zamknięte.

Projekt ETPlanner posłuży przyspieszeniu rozwoju elektromobilności, w efekcie wpływając na  zwiększenie liczby użytkowników pojazdów elektrycznych, a następnie stacji ładowania pojazdów. Ponadto, poza związaną z tym redukcją zanieczyszczenia oraz hałasu w miastach, ETPlanner pomoże zidentyfikować potrzeby podróżujących w celu poprawy obecnych systemów transportowych. Informacje dotyczące wpływu danego środka transportu na środowisko przekazywane przez aplikację wpłyną na zmianę zachowań mieszkańców miast i popularyzację proekologicznych rozwiązań.

[1] Na podstawie: „Emisje CO2 z samochodów fakty i liczby”, Parlament Europejski   https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/society/20190313STO31218/emisje-co2-z-samochodow-fakty-i-liczby-infografika [dostęp: 04.08.2020].